İRADİ MİRASÇILIK NEDİR?(ATANMIŞ MİRASÇILIK)

İradi Mirasçılık Nedir?

İradi mirasçılık, mirasbırakanın kendi iradesiyle, yasal mirasçılar dışında bir veya daha fazla kişiyi mirasçı olarak tayin etmesidir. Bu süreç, mirasbırakanın ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını belirlemek amacıyla vasiyetname veya miras sözleşmesi gibi hukuki araçlar kullanılarak yapılır. İradi mirasçılar, mirasbırakanın belirlediği şartlara göre mirastan pay alırlar.

Hukuki Dayanak

İradi mirasçılık, Türk Medeni Kanunu’nun 516. ve 527. maddeleri arasında düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler, mirasbırakanın kendi iradesiyle mirasçı atama hakkını ve bu işlemin nasıl yapılacağını belirler.

İradi Mirasçılık Türleri

İradi mirasçılık, genellikle iki şekilde gerçekleşir:

1. Vasiyetname Yoluyla Mirasçı Atama:
   • Vasiyetname, mirasbırakanın kendi iradesiyle yazılı olarak hazırladığı ve mirasçılarını belirttiği belgedir.
   • Vasiyetname, noter huzurunda düzenlenebileceği gibi el yazısıyla veya sözlü de yapılabilir.
   • El yazısıyla yazılan vasiyetname, mirasbırakanın tamamıyla kendi el yazısıyla yazılmış ve imzalanmış olmalıdır.
2. Miras Sözleşmesi Yoluyla Mirasçı Atama:
   • Miras sözleşmesi, mirasbırakan ile belirlenen mirasçı arasında yapılan bir sözleşmedir.
   • Bu sözleşme, noter huzurunda düzenlenir ve tarafların imzaları ile geçerlilik kazanır.
   • Miras sözleşmesi, taraflar arasında karşılıklı yükümlülükler doğurabilir ve bu sözleşmenin değiştirilmesi veya iptali, ancak tarafların rızası ile mümkündür.

İradi Mirasçı Atamanın Şartları

İradi mirasçı atamanın geçerli olabilmesi için belirli şartların yerine getirilmesi gerekmektedir:

1. Mirasbırakanın Ehliyeti:
   • Mirasbırakanın, iradi mirasçı atama işleminde tam ehliyetli olması gerekmektedir.
   • Mirasbırakanın akıl sağlığının yerinde olması ve iradesinin sakatlanmamış olması şarttır.
2. Şekil Şartlarına Uygunluk:
   • Vasiyetname ve miras sözleşmesinin Türk Medeni Kanunu’nda belirtilen şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
   • Vasiyetname noter huzurunda veya mirasbırakanın el yazısıyla yazılmış olmalıdır.
   • Miras sözleşmesi noter huzurunda düzenlenmelidir.
3. Şahitlerin Bulunması:
   • Vasiyetname veya miras sözleşmesi düzenlenirken, şahitlerin bulunması gerekebilir.
   • Noter huzurunda düzenlenen belgelerde noter, şahitlerin varlığına dair gerekli işlemleri gerçekleştirir.

İradi Mirasçıların Hakları ve Yükümlülükleri

İradi mirasçılar, mirasbırakanın belirlediği şartlara göre mirastan pay alır ve yasal mirasçılar gibi hak sahibi olurlar. Ancak, mirasbırakanın belirlediği belirli yükümlülükleri de yerine getirmeleri gerekebilir.

• Miras Payı: İradi mirasçılar, mirasbırakanın belirlediği oranlarda mirastan pay alırlar.
• Yükümlülükler: Mirasbırakan, iradi mirasçılara belirli yükümlülükler yükleyebilir. Örneğin, belirli bir malın korunması veya belirli bir kişinin bakımı gibi.

Örnek Durumlar

Örnek 1: Vasiyetname Yoluyla İradi Mirasçı Atama

Ali Bey, malvarlığını belirli bir kısmını arkadaşına bırakmak istemektedir. Bu isteğini yerine getirmek için bir vasiyetname düzenler ve noter huzurunda onaylatır. Ali Bey’in ölümünden sonra vasiyetname açılır ve arkadaşının iradi mirasçı olarak belirlenen payını alması sağlanır.

Örnek 2: Miras Sözleşmesi Yoluyla İradi Mirasçı Atama

Ayşe Hanım, bakımıyla ilgilenen kişiye miras bırakmak istemektedir. Bu nedenle, bakıcısı ile bir miras sözleşmesi düzenler ve noter huzurunda imzalar. Ayşe Hanım’ın ölümünden sonra bakıcısı, sözleşmede belirlenen miras payını alır.

İradi Mirasçılığın Sona Ermesi

İradi mirasçılık, belirli durumlarda sona erebilir:

• Mirasbırakanın Vasiyetnameyi veya Miras Sözleşmesini İptal Etmesi: Mirasbırakan, iradi mirasçı atama işlemini iptal edebilir veya değiştirebilir.
• İradi Mirasçının Reddetmesi: İradi mirasçı, mirası reddedebilir.
• İradi Mirasçının Ölümü: İradi mirasçı, mirasbırakandan önce ölürse, miras payı yasal mirasçılar arasında paylaştırılır.

Sonuç

İradi mirasçılık, mirasbırakanın kendi iradesiyle belirlediği kişileri mirasçı olarak tayin etmesi anlamına gelir. Bu süreç, vasiyetname veya miras sözleşmesi yoluyla gerçekleştirilir ve belirli şekil şartlarına tabidir. İradi mirasçılar, mirasbırakanın belirlediği şartlara göre mirastan pay alır ve yükümlülükleri yerine getirirler. Bu işlemin geçerli olabilmesi için hukuki gerekliliklerin yerine getirilmesi önemlidir. Bu sürecin doğru ve adil bir şekilde yürütülmesi için uzman İzmir Miras Hukuku Avukatı’nın rehberliği büyük önem taşır.

Hakkımızda