VASİYETNAME NEDİR, VASİYETNAME NASIL YAPILIR

Vasiyetname Nedir?

Vasiyetname, bir kişinin (miras bırakanın) ölümünden sonra mal varlığının nasıl paylaşılacağını, belirli kişilere hangi mal varlığı unsurlarının bırakılacağını ve özel isteklerinin yerine getirilmesini düzenleyen yazılı bir belgedir. Türk Medeni Kanunu’na göre vasiyetname, miras bırakanın iradesini yansıtan ve miras hukukuna uygun olarak düzenlenmiş bir hukuki işlemdir.

Vasiyetname Türleri

Türk Medeni Kanunu, vasiyetnamenin üç farklı şekilde yapılabileceğini öngörmüştür:

1. Resmi Vasiyetname
2. El Yazılı Vasiyetname
3. Sözlü Vasiyetname

1. Resmi Vasiyetname

Resmi vasiyetname, noter, sulh hakimi  veya yetkili resmi memur huzurunda iki tanığın katılımıyla düzenlenen vasiyetnamedir. Bu tür vasiyetname, şekil şartlarına en fazla önem verilen ve en güvenli kabul edilen türdür.

Resmi Vasiyetnamenin Yapılışı:

• Noter veya Yetkili Resmi Memur: Miras bırakan, bir noter, sulh hakimi  veya yetkili resmi memur huzurunda vasiyetini sözlü veya yazılı olarak beyan eder.
• İki Tanık: Vasiyetname, iki tanığın huzurunda yapılmalıdır. Tanıklar, vasiyetnamenin miras bırakanın özgür iradesiyle yapıldığını onaylar.
• İmza: Miras bırakan, noter veya resmi memur ve tanıkların huzurunda vasiyetnameyi imzalar. Tanıklar da imza atar.
• Kayıt ve Saklama: Noter veya resmi memur, vasiyetnameyi resmi kayıtlara geçirir ve güvenli bir şekilde saklar.

2. El Yazılı Vasiyetname

El yazılı vasiyetname, miras bırakanın kendi el yazısı ile yazdığı, imzaladığı ve tarih attığı vasiyetnamedir. El yazılı vasiyetname, miras bırakanın kişisel bir beyanıdır ve resmi mercilere ihtiyaç duymadan düzenlenebilir.

El Yazılı Vasiyetnamenin Yapılışı:

• El Yazısı: Vasiyetname tamamen miras bırakanın el yazısı ile yazılmalıdır. Bilgisayar veya daktilo gibi araçlarla yazılan vasiyetnameler geçersizdir.
• Tarih: Vasiyetname, gün, ay ve yıl olarak tarih atılarak yazılmalıdır.
• İmza: Miras bırakan, vasiyetnameyi kendi imzası ile imzalamalıdır.

3. Sözlü Vasiyetname

Sözlü vasiyetname, olağanüstü durumlar (örneğin, savaş, doğal afet, ölüm tehlikesi) nedeniyle resmi veya el yazılı vasiyetname yapılamadığında başvurulan bir yöntemdir. Sözlü vasiyetname, iki tanık huzurunda yapılır.

Sözlü Vasiyetnamenin Yapılışı:

• Olağanüstü Durum: Miras bırakan, olağanüstü bir durumda bulunduğunu ve resmi veya el yazılı vasiyetname yapma imkanının olmadığını kanıtlamalıdır.
• İki Tanık: Miras bırakan, iradesini iki tanığa açıkça bildirir.
• Yazılı Belge: Tanıklar, miras bırakanın beyanını en kısa sürede yazılı hale getirip imzalamalı ve yetkili makamlara başvurmalıdır.

Vasiyetnamenin Geçerlilik Şartları

1. Ehliyet: Miras bırakan, vasiyetname yapma ehliyetine sahip olmalıdır. Bu, 15 yaşını doldurmuş ve ayırt etme gücüne sahip olmayı gerektirir.
2. Şekil Şartları: Vasiyetname, yukarıda belirtilen şekil şartlarına uygun olarak yapılmalıdır.
3. Özgür İrade: Vasiyetname, miras bırakanın özgür iradesiyle yapılmış olmalıdır. Baskı, tehdit veya hile sonucu yapılan vasiyetnameler geçersizdir.

Vasiyetname ile Hangi İşlemler Yapılabilir?

Vasiyetname, bir kişinin (miras bırakanın) ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını ve diğer hukuki işlemleri belirlemek için kullanılan bir belgedir. Türk Medeni Kanunu (TMK) çerçevesinde, vasiyetname ile yapılabilecek çeşitli işlemler bulunmaktadır. İşte vasiyetname ile yapılabilecek işlemler:

1. Mirasçı Atama ve Mirasçıdan Çıkarma

Mirasçı Atama:

• Miras bırakan, vasiyetname ile yasal mirasçılar dışında başka kişileri de mirasçı olarak atayabilir. Bu kişiler atanmış mirasçılar olarak kabul edilir.
• Mirasçı atanması, yasal mirasçıların paylarını azaltmamak kaydıyla yapılabilir.

Mirasçıdan Çıkarma:

• Miras bırakan, belirli şartlar altında yasal mirasçılarından birini mirasçılıktan çıkarabilir.
• Mirasçıdan çıkarma işlemi, mirasçının miras bırakana veya onun yakınlarına karşı ağır bir suç işlemesi veya aile yükümlülüklerini ciddi şekilde ihlal etmesi durumunda geçerlidir.
• Mirasçılıktan çıkarılan kişinin payı, altsoyuna geçmez.

2. Belirli Mal Bırakma (Mal Vasiyeti)

• Miras bırakan, belirli bir malvarlığı unsurunu (örneğin, bir ev, araba, değerli eşya) belirli bir kişiye bırakabilir. Bu işleme mal vasiyeti denir.
• Mal vasiyeti, atanmış mirasçılara veya yasal mirasçılara yapılabileceği gibi, miras bırakanın iradesine uygun olarak herhangi bir kişiye de yapılabilir.

3. Miras Paylarının Belirlenmesi ve Düzenlenmesi

• Miras bırakan, yasal mirasçıların miras paylarını vasiyetname ile belirleyebilir veya yeniden düzenleyebilir. Ancak bu düzenleme, saklı paylara zarar veremez.
• Miras bırakan, vasiyetname ile mirasçılar arasında belirli bir denge kurabilir veya belirli mirasçılara daha fazla pay bırakabilir.

4. Koşul ve Yükümlülükler Koyma

• Miras bırakan, mirasçılarına belirli koşullar veya yükümlülükler koyabilir. Örneğin, belirli bir mirasçının mirastan pay alabilmesi için belirli bir şartı yerine getirmesi gerekebilir.
• Yükümlülükler, mirasçının belirli bir kişiye yardım etmesi, belirli bir borcu ödemesi veya miras bırakana ait belirli bir hatırayı koruması gibi durumları içerebilir.

5. Hayır İşleri ve Bağışlar

• Miras bırakan, vasiyetname ile belirli hayır kurumlarına, vakıflara veya derneklere bağış yapabilir.
• Bu bağışlar, miras bırakanın ölümünden sonra geçerli olacak şekilde düzenlenir.

6. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

• Miras bırakan, vasiyetname ile belirli bir kişiye ölünceye kadar bakma yükümlülüğü getirebilir. Bu durumda, bakımı üstlenen kişi mirastan belirli bir pay veya malvarlığı unsuru alabilir.
• Bu tür düzenlemeler, genellikle yaşlı veya bakıma muhtaç miras bırakanların sıkça tercih ettiği bir yöntemdir.

7. Vasiyetname İcra Memuru Atama

• Miras bırakan, vasiyetnamenin uygulanmasını ve vasiyetname hükümlerinin yerine getirilmesini sağlamak amacıyla bir vasiyetname icra memuru atayabilir.
• Vasiyetname icra memuru, mirasın paylaşılması, borçların ödenmesi ve diğer hukuki işlemleri yerine getirmekle sorumludur.

8. Vasiyetnamenin İptali ve Değiştirilmesi

• Miras bırakan, hayatı boyunca vasiyetnamesini istediği zaman iptal edebilir veya değiştirebilir.
• Yeni bir vasiyetname düzenlemek, eski vasiyetnameyi otomatik olarak iptal eder. Ancak, vasiyetnamenin iptali ve değiştirilmesi, belirli şekil şartlarına uygun olarak yapılmalıdır.

Vasiyetname ile Yapılamayan İşlemler

Vasiyetname, miras bırakanın ölümünden sonra mal varlığının paylaşımı ve belirli isteklerinin yerine getirilmesini düzenleyen önemli bir hukuki belgedir. Ancak, vasiyetname ile yapılabilecek işlemler kadar yapılamayacak işlemler de belirli yasal sınırlamalara tabidir. Türk Medeni Kanunu (TMK) kapsamında, vasiyetname ile yapılamayan işlemler şunlardır:

1. Saklı Paylara Zarar Verme

Saklı Pay:

• Türk Medeni Kanunu’na göre belirli mirasçıların saklı payları bulunmaktadır. Saklı pay, yasal mirasçılar arasında belirli kişilere (çocuklar, anne ve baba, sağ kalan eş) tanınan korunan bir miras payıdır.
• Vasiyetname ile saklı paylı mirasçıların hakları ihlal edilemez. Saklı paylı mirasçılar, saklı paylarını korumak amacıyla tenkis davası açabilirler.

Örnek:

• Miras bırakan, tüm mal varlığını bir hayır kurumuna bırakmak isteyebilir. Ancak bu durumda, saklı paylı mirasçıların saklı paylarına zarar verilmişse, vasiyetname bu kısmıyla geçersiz kabul edilebilir ve tenkis davası ile düzeltilir.

2. Yasal Şekil Şartlarına Aykırı Tasarruflar

Şekil Şartları:

• Vasiyetname yaparken belirli şekil şartlarına uyulmalıdır. Resmi, el yazılı veya olağanüstü durumlarda sözlü vasiyetname yapılabilir. Şekil şartlarına uyulmadan yapılan vasiyetnameler geçersizdir.

Örnek:

• Vasiyetname bilgisayarda yazılıp imzalanmış olsa bile, el yazılı vasiyetname olarak kabul edilmez ve geçersiz sayılır.

3. Mirasçının Kişisel Haklarının Kısıtlanması

Kişisel Haklar:

• Vasiyetname ile mirasçıların kişisel haklarına müdahale edilemez veya bu haklar kısıtlanamaz. Örneğin, bir mirasçının evlenmesi, boşanması veya belirli bir yerde yaşaması gibi kişisel hakları üzerinde vasiyetname ile kısıtlama yapılamaz.

Örnek:

• Miras bırakan, bir mirasçısının belirli bir kişi ile evlenmesi durumunda mirastan pay alabileceğini belirleyemez.

4. Kamu Düzenine ve Ahlaka Aykırı Tasarruflar

Kamu Düzeni ve Ahlak:

• Vasiyetname ile kamu düzenine veya genel ahlaka aykırı tasarruflarda bulunulamaz. Bu tür tasarruflar geçersiz sayılır.

Örnek:

• Miras bırakan, yasadışı bir faaliyeti finanse etmek amacıyla mal varlığını bırakmak isteyemez.

5. Şarta Bağlı Yasal Hakların İhlali

Yasal Haklar:

• Miras bırakan, mirasçılarının yasal haklarını ortadan kaldıran veya bu hakları ihlal eden şartlar koyamaz. Şarta bağlı yasal haklar, mirasçının saklı payı ve diğer yasal haklarını kapsar.

Örnek:

• Miras bırakan, bir mirasçının saklı payını belirli bir koşula bağlayarak ortadan kaldıramaz.

6. Mirasçının Borçlarından Kaçınma

Borçlardan Kaçınma:

• Vasiyetname, miras bırakanın borçlarından kaçınmak amacıyla düzenlenemez. Miras bırakanın borçları, mirasçılar tarafından ödenmek zorundadır.

Örnek:

• Miras bırakan, tüm mal varlığını bir kişiye bırakıp borçlarını mirasçılarından kaçırmaya çalışamaz. Bu tür bir tasarruf borçlar açısından geçersiz sayılabilir.

Vasiyetnamenin İptali ve Tenkisi

• İptal: Vasiyetname, miras bırakanın iradesine aykırı olarak düzenlenmişse veya şekil şartlarına uyulmamışsa iptal edilebilir.
• Tenkis: Saklı paylı mirasçıların saklı paylarını ihlal eden vasiyetnameler tenkis davası ile kısmen veya tamamen iptal edilebilir.

Vasiyetnameden Dönülebilir mi?

Evet, vasiyetnameden dönülebilir. Türk Medeni Kanunu, vasiyetname düzenleyen kişinin (miras bırakanın) hayatı boyunca vasiyetnamesini değiştirme veya iptal etme hakkını saklı tutar. Vasiyetnameden dönmenin çeşitli yolları ve bu yolların nasıl uygulanacağı yasada ayrıntılı olarak düzenlenmiştir.

Vasiyetnameden Dönme Yolları

1. Yeni Bir Vasiyetname Düzenleyerek:
   • Miras bırakan, yeni bir vasiyetname düzenleyerek eski vasiyetnameyi kısmen veya tamamen iptal edebilir. Yeni vasiyetname, eski vasiyetnamenin yerine geçer.
   • Yeni vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için yasal şekil şartlarına uygun olarak düzenlenmesi gerekmektedir.
2. Önceki Vasiyetnamenin İptal Edilmesi:
   • Miras bırakan, önceden yaptığı vasiyetnameyi iptal edebilir. İptal işlemi, vasiyetnamenin düzenlendiği şekle uygun olarak yapılmalıdır.
   • Örneğin, el yazılı bir vasiyetnameyi iptal etmek için miras bırakan, bu vasiyetnameyi imha edebilir veya üzerine iptal edildiğini belirten bir not yazarak imzalayabilir.
3. Resmi Vasiyetnamenin Geri Alınması:
   • Resmi vasiyetname, noter veya yetkili resmi memur huzurunda düzenlenmişse, miras bırakan, vasiyetnamenin düzenlendiği resmi makama başvurarak vasiyetnamesini geri alabilir.
4. Vasiyetnamenin Fiziksel İmhası:
   • Miras bırakan, vasiyetnamesini fiziksel olarak imha edebilir. El yazılı vasiyetname, miras bırakan tarafından yırtılabilir, yakılabilir veya başka bir şekilde yok edilebilir.

İptal ve Değişikliklerde Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1. Yasal Şekil Şartlarına Uygunluk:
   • Vasiyetnamenin iptali veya değiştirilmesi işlemleri, yasal şekil şartlarına uygun olarak yapılmalıdır. Aksi halde, iptal veya değişiklik işlemleri geçersiz sayılabilir.
2. Özgür İrade:
   • Vasiyetnamenin iptali veya değiştirilmesi, miras bırakanın özgür iradesine dayanmalıdır. Baskı, tehdit veya hile ile yapılan iptal ve değişiklikler geçersizdir.
3. Saklı Payların Korunması:
   • Miras bırakan, vasiyetnamesini iptal ederken veya değiştirirken saklı paylı mirasçıların haklarını ihlal edemez. Saklı paylı mirasçılar, saklı paylarının ihlal edilmesi durumunda tenkis davası açabilirler.

Hukuki Sonuçlar

• Eski Vasiyetnamenin Geçersizliği:
  • Yeni bir vasiyetname düzenlendiğinde veya mevcut vasiyetname iptal edildiğinde, eski vasiyetname tamamen veya kısmen geçersiz hale gelir.
  • İptal edilen veya değiştirilen vasiyetname, hukuki olarak bağlayıcılığını kaybeder.
• Mirasın Yasal Mirasçılara Kalması:
  • Vasiyetname iptal edildiğinde ve yeni bir vasiyetname düzenlenmediğinde, miras bırakanın mal varlığı yasal mirasçılar arasında Türk Medeni Kanunu’nun yasal mirasçılık hükümlerine göre paylaştırılır.

Vasiyetnamenin Açılma Süreci

1. Vasiyetnamenin Teslimi:
   • Miras bırakanın ölümü üzerine, vasiyetnameyi elinde bulunduran kişi veya noter, vasiyetnameyi derhal sulh hukuk mahkemesine teslim etmek zorundadır. Bu, vasiyetnamenin geçerliliğinin ve içeriğinin korunması açısından önemlidir.
2. Mahkemenin Bilgilendirilmesi:
   • Miras bırakanın ölümünü öğrenen noter veya vasiyetnameyi elinde bulunduran kişi, bu durumu sulh hukuk mahkemesine bildirir. Sulh hukuk mahkemesi, vasiyetnamenin varlığını tespit eder ve gerekli işlemleri başlatır.
3. Vasiyetnamenin Açılması:
   • Sulh hukuk mahkemesi, vasiyetnameyi alır almaz bir duruşma günü belirler ve vasiyetnamenin açılması işlemini gerçekleştirir. Bu duruşmada, mahkeme vasiyetnameyi açar ve içeriğini tutanakla tespit eder.
   • Mahkeme, vasiyetnamenin açılması işlemi sırasında ilgili tarafları ve mirasçıları davet eder. Bu davet, mirasçıların ve ilgililerin vasiyetnamenin içeriğini öğrenmeleri ve olası itirazlarını dile getirmeleri için önemlidir.
4. Tutanak Tutulması:
   • Vasiyetnamenin açılması ve içeriğinin okunması sırasında mahkeme, tüm işlemleri ve vasiyetnamenin içeriğini ayrıntılı bir tutanakla kaydeder. Bu tutanak, vasiyetnamenin açılması işleminin resmiyeti ve gelecekteki olası hukuki ihtilafların önlenmesi açısından önemlidir.
5. Vasiyetnamenin İlgililere Bildirilmesi:
   • Vasiyetnamenin açılması ve içeriğinin tespit edilmesinden sonra, mahkeme vasiyetnamenin içeriğini mirasçılara ve diğer ilgililere resmi olarak bildirir. Bu bildirim, mirasçıların ve ilgililerin vasiyetnamenin içeriğinden haberdar olmalarını ve haklarını kullanmalarını sağlar.

Vasiyetnamenin Açılmasından Sonra Yapılacak İşlemler

Vasiyetnamenin Uygulanması:

Vasiyetnamenin açılmasından sonra, vasiyetnamede belirtilen isteklerin yerine getirilmesi süreci başlar. Bu süreç, vasiyetnamenin içeriğine göre farklılık gösterebilir.

Mahkeme, vasiyetnamede belirtilen mirasçıların haklarının korunması ve vasiyetnamenin gereğinin yapılması için gerekli kararları alır.

Vasiyetnameye İtiraz, Vasiyetnamenin iptali davası:

Mirasçılar veya diğer ilgililer, vasiyetnamenin geçerliliğine veya içeriğine itiraz edebilirler. Bu itirazlar, vasiyetnamenin geçersizliği, saklı payların ihlali gibi nedenlere dayanabilir.

İtirazlar, mahkeme tarafından değerlendirilir ve uygun görülmesi halinde vasiyetnameye ilişkin kararlar iptal edilebilir veya değiştirilebilir.

Tenkis Davası:

Saklı paylı mirasçılar, saklı paylarının ihlal edilmesi durumunda tenkis davası açabilirler. Bu dava ile saklı paylarının korunması ve vasiyetnamenin saklı paya zarar veren kısımlarının iptali talep edilebilir.

Miras Avukatı ile Güvenli ve Adil Miras Süreci

Miras hukuku, aile ilişkilerini doğrudan etkileyen, teknik ve duygusal yönleri olan bir hukuk dalıdır. Bu süreçte yapılacak en küçük bir hata, büyük hak kayıplarına yol açabilir. Profesyonel bir İzmir miras avukatı, hem hukuki prosedürlerde doğru adımlar atmanıza yardımcı olur hem de haklarınızın eksiksiz korunmasını sağlar.

Miras işlemlerinizde en doğru desteği almak ve geleceğinizi güvence altına almak İzmir Miras Avukatı Yasin Baykal’dan danışmanlık almanızı şiddetle tavsiye ederiz.

İzmir Miras Avukatı Yasin Baykal Kimdir?

Avukat Yasin Baykal, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun olduktan sonra İzmir Konak’taki ofisinde serbest avukatlık faaliyetlerine devam etmektedir. Hukuki sorunların önlenmesi ve mevcut problemlerin çözümü için danışmanlık hizmetleri sunan Baykal, miras hukuku başta olmak üzere çeşitli hukuk alanlarında uzmanlaşmıştır.

Neden Avukat Yasin Baykal ile Çalışmalısınız?

• Uzmanlık ve Deneyim: Miras hukuku alanında derin bilgi ve tecrübeye sahip olması.​
• Bireysel Yaklaşım: Her müvekkilin durumunu özel olarak değerlendirip, en uygun çözümleri sunması.​
• Güncel Bilgi: Hukuki mevzuattaki değişiklikleri yakından takip ederek, müvekkillerini en doğru şekilde bilgilendirmesi.​

İzmir’de miras hukuku alanında güvenilir ve profesyonel bir destek arıyorsanız, Avukat Yasin Baykal ile iletişime geçebilirsiniz.​

İletişim Bilgileri:

E-posta: av.yasinbaykal@gmail.com

Adres: İsmet Kaptan Mah. Gazi Bulvarı No:116 K:3 D:305 Çankaya 35210 Konak/İzmir​

Telefon: 0506 128 95 95​