Adli Sicil Kaydının Silinmesi: Şartlar, Süreç ve Hukuki Dayanaklar
Giriş
Adli sicil kaydı, bireylerin iş hayatından sosyal yaşama kadar birçok alanda karşılarına çıkabilen önemli bir hukuki kayıttır. Bir kişinin ceza mahkemelerinde aldığı mahkûmiyet kararları belirli süre boyunca adli sicil kaydında görünür. Ancak belirli koşullar altında bu kayıt silinebilir. Bu makalede, adli sicil kaydının silinme şartları, başvuru süreci ve hukuki dayanakları detaylı şekilde ele alınacaktır.
1. Adli Sicil Kaydı Nedir?
Adli sicil kaydı, kişinin kesinleşmiş mahkûmiyet kararlarının kayıt altına alındığı bir sistemdir. Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre işlenen suçlar ve verilen cezalar, Adalet Bakanlığı’na bağlı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü tarafından kayıt altına alınır.
Adli sicil kaydı genellikle:
- İş başvurularında istenebilir,
- Pasaport veya vize işlemlerinde sorun teşkil edebilir,
- Silah ruhsatı, güvenlik görevlisi başvuruları gibi işlemlerde engel oluşturabilir.
Bu nedenle, birçok kişi adli sicil kaydının silinmesi veya arşive alınması için hukuki yolları araştırmaktadır.
2. Adli Sicil Kaydı Ne Zaman ve Nasıl Silinir?
Adli sicil kaydının silinmesi, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 5352 sayılı Adli Sicil Kanunu’na göre belirli şartlara bağlıdır. Genel olarak, adli sicil kaydı üç farklı şekilde silinebilir:
A. Cezanın veya Güvenlik Tedbirinin Tamamen İnfaz Edilmesi
Adli sicil kaydı, cezanın tamamen infaz edilmesi ile silinmez, ancak belirli süreler sonunda silinme hakkı doğar.
Adli Sicil Kaydı Sildirme suç tipine göre değişiklik göstermektedir ve çeşitli sürelere tabidir. Bu süreler infazdan itibaren 5 yıl,15 yıl ve 30 yıl olarak değişiklik göstermektedir. Bu durum Adli Sicil Kanunu madde 12’de şu şekilde ifade edilmiştir:
Anayasanın 76 ncı maddesi ile Türk Ceza Kanunu dışındaki kanunlarda bir hak yoksunluğuna neden olan mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren;
1. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşuluyla onbeş yıl geçmesiyle,
2. Yasaklanmış hakların geri verilmesi kararı alınması koşulu aranmaksızın otuz yıl geçmesiyle,
3) Diğer mahkûmiyetler bakımından kaydın arşive alınma koşullarının oluştuğu tarihten itibaren beş yıl geçmesiyle silinir.
Memnu hakların iadesi kararı alındığı takdirde infazdan itibaren 15 yıl geçmesi üzerine arşiv kaydı silinir. Memnu hakların iadesi kararı alınmazsa da 30 yıl içerisinde adli sicil arşiv kaydı silinir. Memnu hakların iadesi kararı cezayı veren mahkeme tarafından verilmektedir.
B. Genel Af veya Özel Af Durumunda
Türkiye’de zaman zaman çıkarılan genel af veya özel af kanunları, adli sicil kaydının silinmesine olanak tanıyabilir. Genel af durumunda suç tümüyle ortadan kalkarken, özel af sadece cezayı kaldırır ancak adli sicil kaydı devam edebilir.
C. Yaşlılık, Ölüm veya Hak Yoksunluklarının Kalkması
Adli sicil kaydı kişinin ölümü halinde otomatik olarak silinir. Ayrıca, belirli suçlarda hak yoksunlukları kaldırıldığında da sicil kaydının silinmesi mümkündür.
3. Adli Sicil Kaydı Arşiv Kaydına Ne Zaman Alınır?
Adli sicil kaydı doğrudan silinmezse, önce arşiv kaydına alınır. Arşiv kaydı, yalnızca mahkemeler ve belirli resmi kurumlar tarafından görülebilir.
Arşiv kaydında kalma süresi:
- Ağır hapis cezaları için 30 yıl,
- Diğer hapis cezaları için 15 yıl,
- Adli para cezaları için 5 yıl sonra,
Bu süreler sonunda kayıt tamamen silinir.
4. Adli Sicil Kaydı Silme Başvurusu Nasıl Yapılır?
Adli sicil kaydının silinmesi için Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne başvuru yapılması gerekir.
Başvuru için Gerekli Belgeler:
- Dilekçe (Aşağıda örneği verilmiştir)
- Kimlik fotokopisi
- Gerekli durumlarda ek belgeler (mahkeme kararları, infaz belgeleri vb.)
Başvuru Nereye Yapılır?
- E-Devlet üzerinden başvuru yapılabilir.
- Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü’ne dilekçe ile müracaat edilebilir.
- Cumhuriyet Savcılıkları aracılığıyla talepte bulunulabilir.
5. Adli Sicil Kaydı Silme Dilekçesi Örneği
T.C. ADLİ SİCİL VE İSTATİSTİK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NE
Konu: Adli Sicil Kaydının Silinmesi Talebi
(suçun adı, mahkeme kararı ve tarih bilgisi eklenmeli) Cezamın infazı tamamlanmış olup, gerekli süreler dolmuştur. Adıma kayıtlı adli sicil kaydının silinmesini, ilgili kayıtların silinerek tarafıma bilgi verilmesini arz ederim.
Ad-Soyad: [Adınız]
T.C. Kimlik No: [T.C. Kimlik Numaranız]
Adres: [Adresiniz]
Telefon: [Telefon Numaranız]
E-Posta: [E-Posta Adresiniz]
Tarih: [Başvuru Tarihi]
İmza:
Sonuç
Adli sicil kaydının silinmesi süreci, infazın tamamlanması, belirli sürelerin geçmesi veya özel hukukî durumlara bağlı olarak gerçekleşir. Başvuru yapmadan önce, kaydın silinme şartlarını iyi değerlendirmek ve gerekli belgeleri eksiksiz hazırlamak büyük önem taşır.
Adli sicil kaydınızın hukuki durumunu daha iyi değerlendirmek için bir avukat desteği almanız tavsiye edilir.