Sosyal Medyada Hakaret Suçu Soru-Cevap
Sosyal medya kullanımının artmasıyla birlikte, bu mecralarda işlenen suçlar da giderek yaygınlaşmıştır. Hakaret suçu, özellikle sosyal medya platformlarında sıkça karşılaşılan bir suç türüdür. Peki, sosyal medyada hakaret suçu nedir? Cezası ne kadardır? Hakarete uğrayan bir kişi ne yapmalıdır? Bu makalede, sosyal medyada hakaret suçu ile ilgili en sık sorulan soruları ve cevaplarını detaylı şekilde ele alacağız.
1. Sosyal Medyada Hakaret Suçu Nedir?
Sosyal medyada hakaret suçu, bir kişinin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyici söz, yazı, görsel veya ifadelerin paylaşılmasıyla oluşan bir suçtur. Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesi kapsamında düzenlenmiş olup, kişilik haklarını koruma amacı güder.
Örnekler:
- Bir kişinin Facebook, Twitter, Instagram veya WhatsApp üzerinden hakaret içeren mesajlar alması
- YouTube’da veya TikTok’ta birine yönelik küçük düşürücü ifadeler kullanılması
- Instagram veya Twitter gibi platformlarda küfür ve aşağılama içeren yorumlar yazılması
- Bir kişiyi aşağılayıcı görseller, videolar veya paylaşımlar yapmak
Not: Sosyal medyada yapılan hakaretler “aleni” kabul edildiği için ceza artırımı uygulanabilir.
2. Sosyal Medyada Hakaret Suçu Hangi Kanuna Göre Cezalandırılır?
Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 125. maddesi kapsamında hakaret suçu şu şekilde düzenlenmiştir:
“Bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.”
Sosyal medya üzerinden yapılan hakaretler de bu kapsamda değerlendirilir.
3. Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Cezası Nedir?
Hakaret suçu için temel ceza 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezasıdır.
Eğer hakaret:
✔ Alenen (herkesin görebileceği şekilde) işlenirse, ceza altıda bir oranında artırılır.
✔ Kamu görevlisine karşı işlenirse, ceza bir yıldan az olamaz.
✔ Dini değerlere hakaret içeriyorsa, ceza 1 yıldan 3 yıla kadar çıkabilir.
4. Sosyal Medyada Hakarete Uğrayan Kişi Ne Yapmalıdır?
✔ Delil Toplayın:
- Hakaret içeren mesaj, yorum veya paylaşımların ekran görüntüsünü alın.
- Paylaşımın tarih ve saat bilgilerini kaydedin.
✔ Noter veya E-Devlet Üzerinden Tespit Yaptırın:
- Noter aracılığıyla ekran görüntülerini tasdik ettirebilirsiniz.
- E-devlet üzerinden “E-Tespit” hizmetini kullanabilirsiniz.
✔ Platforma Bildirimde Bulunun:
- Instagram, Twitter, Facebook gibi platformlara şikayet bildirimi yaparak içeriğin kaldırılmasını talep edin.
✔ Savcılığa Şikayet Başvurusu Yapın:
- Bulunduğunuz yerin Cumhuriyet Savcılığına hakaret eden kişi hakkında suç duyurusunda bulunun.
- Dilekçenizde delilleri eklemeyi unutmayın.
Not: Şikayet süresi 6 aydır. Eğer 6 ay içinde şikayetçi olmazsanız, şikayet hakkı düşebilir.
5. Sosyal Medyada Hakaret İçin Hangi Mahkemeye Başvurulur?
- Ceza davası için: Asliye Ceza Mahkemesi
- Tazminat davası için: Asliye Hukuk Mahkemesi
Hakarete uğrayan kişi manevi tazminat davası da açabilir.
6. Sahte Hesaplardan Yapılan Hakaretlerde Ne Yapılabilir?
- Savcılık, BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) aracılığıyla IP adresi tespiti yapabilir.
- IP tespiti sonrasında ilgili sosyal medya platformu verileri paylaşırsa fail bulunabilir.
- Eğer sahte hesap üzerinden hakarete uğradıysanız, mutlaka savcılığa suç duyurusunda bulunun.
7. WhatsApp veya Özel Mesaj ile Hakaret Suç Teşkil Eder mi?
✔ Evet. WhatsApp, Instagram DM veya Twitter özel mesaj yoluyla yapılan hakaretler suç teşkil eder. Ancak, aleni (herkese açık) olmadığı için ceza artırımı uygulanmaz.
8. Hakaret Suçunda Zamanaşımı Süresi Ne Kadardır?
Hakaret suçu için şikayet süresi 6 aydır. Ancak, suç tespit edildikten sonra dava süresince 8 yıl içinde dava zamanaşımına uğrar.
9. Hakaret Suçu İçin Tazminat Davası Açılabilir mi?
✔ Evet. Hakarete uğrayan kişi, failden manevi tazminat talep edebilir.
✔ Hakaretin kişilik haklarını zedelediğini ispatlamak gerekir.
✔ Tazminat miktarı hakaretin etkisi ve mağdurun zararına göre belirlenir.
10. Hakaret Suçunda Karşılıklı Hakaret Durumu Ne Olur?
Eğer hakaret karşılıklı ise:
✔ Hakaret eden her iki tarafa da ceza verilir.
✔ TCK 129. maddeye göre ceza üçte bir oranında indirilebilir veya ceza verilmeyebilir.
Sonuç
Sosyal medya, insanların iletişim kurduğu ve fikirlerini paylaştığı bir ortamdır. Ancak, kişilerin onur, şeref ve saygınlığını zedeleyici ifadeler kullanmak suçtur. Hakarete uğrayan kişiler, delil toplayarak ve hukuki süreçleri takip ederek adaletin sağlanmasını talep edebilir.
Eğer siz de sosyal medya üzerinden hakarete uğradıysanız, haklarınızı korumak için bir avukattan destek alabilirsiniz.